Το 2015 το IPIS vzw ζήτησε μια υποχρεωτική αναθεώρηση αποχαρακτηρισμού (MDR) επιλεγμένων εγγράφων σε σχέση με τον Viktor Bout, που παρήχθη από την κυβέρνηση Κλίντον μεταξύ 1999 και 2001 και φυλάσσονταν στη Βιβλιοθήκη Κλίντον. Το MDR „είναι ένα μέσο με το οποίο κάθε φυσικό πρόσωπο ή οντότητα μπορεί να ζητήσει από οποιαδήποτε ομοσπονδιακή υπηρεσία να επανεξετάσει διαβαθμισμένες πληροφορίες για αποχαρακτηρισμό, ανεξάρτητα από την ηλικία ή την προέλευσή τους, υπό ορισμένους περιορισμούς“.(1) Η Βιβλιοθήκη Κλίντον ήταν νομικά υποχρεωμένη να παράσχει απόφαση μετά ένα χρόνο, αλλά απέτυχε. Έτσι, υποβλήθηκε προσφυγή στη Διυπηρεσιακή Επιτροπή Προσφυγών κατάταξης ασφαλείας (ISCAP), η οποία κατέληξε σε απόφαση στις 2 Μαρτίου 2022. Στις 21 Σεπτεμβρίου 2022 περίπου. Αποχαρακτηρίστηκαν 300 σελίδες. Περίπου 50+ έγγραφα που ζητήθηκαν παραμένουν διαβαθμισμένα.
Τα επιλεγμένα έγγραφα δεν αποκαλύπτουν ακριβώς πότε ή γιατί ο Βίκτορ Μπουτ μπήκε στο ραντάρ της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών. Το σίγουρο είναι ότι μέχρι τις αρχές του 2000 για την κυβέρνηση των Η.Π.Α.το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων που υποδεικνύουν τη συμμετοχή του Μπουτ σε κυρώσεις και όπλα σε ολόκληρη την Αφρική είχε γίνει τόσο συντριπτικό που η USG είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ήταν καιρός να λάβει μέτρα για να τερματίσει τη λειτουργία του„. Διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες των ΗΠΑ –είτε από το Υπουργείο Εξωτερικών, τις μυστικές υπηρεσίες ή την επιβολή της νομοθεσίας– συμμετείχαν στην προσπάθεια να σταματήσουν τον Βίκτορ Μπουτ.
Ένα «σχέδιο στρατηγικής» αναπτύχθηκε το δεύτερο εξάμηνο του 2000 με στόχο την επίτευξη «την καταστροφή της οργάνωσης Butt, με αποτέλεσμα τη φυλάκιση του Victor Butt και του αδελφού του Sergei και την κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων της οργάνωσης„. Προτάθηκαν τρία πιθανά σενάρια από τα οποία δύο θεωρήθηκαν βιώσιμα. Τα σενάρια 1 και 3 έγιναν τα «Σενάρια του τέλους του παιχνιδιού».
1. Ένα „συνεργατικό κράτος (πιθανώς αφρικανικό) εκδίδει ένταλμα που βασίζεται σε εγχώριους νόμους (ενδεχομένως συμπεριλαμβανομένων των εσωτερικών νόμων που επιβάλλουν την επιβολή διεθνών κυρώσεων) και τα αδέρφια εκδίδονται (εάν είναι απαραίτητο), δικάζονται και φυλακίζονται.» Η χώρα που θεωρείται πιο πιθανό να εκδώσει ένταλμα ήταν η Νότια Αφρική. Άλλες χώρες που εξετάστηκαν ήταν η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία (CAR), η Νιγηρία, το Μάλι, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και η Ρωσία. Ο Αναπληρωτής Βοηθός Υπουργός Εξωτερικών Witney A. Schneidman και μια μικρή ομάδα Αμερικανών αξιωματούχων επισκέφθηκαν τη Νότια Αφρική τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2000 για να ενημερώσουν και να μοιραστούν πληροφορίες.
2. „Ένα κράτος που δεν εμπλέκεται άμεσα στο δίκτυο του Μπουτ εκδίδει ένταλμα που βασίζεται σε διεθνείς κυρώσεις και τα αδέρφια εκδίδονται (αν χρειαστεί), δικάζονται και φυλακίζονται.» Αυτό θεωρήθηκε απίθανο σενάριο.
3. „Η σύλληψη των αδερφών Butt θεωρείται αδύνατη και η εστίαση στρέφεται στην παρεμπόδιση της οργάνωσης και την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων.» Τα ερωτήματα έγιναν πού και πώς να κατασχεθούν περιουσιακά στοιχεία.
Στη συνάντηση του Νοεμβρίου με αξιωματούχους Εξωτερικών Υποθέσεων της Νότιας Αφρικής ο Schneidman εξέφρασε την ελπίδα «ότι η Νότια Αφρική θα μπορούσε να εκδώσει ένταλμα σύλληψης του Μπουτ με βάση τις προηγούμενες δραστηριότητές του εδώ, το οποίο θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε για να πείσουμε τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να τον απελάσουν, και εμείς (το USG) θα βοηθούσαμε να κατέβει στη Νότια Αφρική για δίωξη„. Οι Νοτιοαφρικανοί επεσήμαναν ότι «το αν θα μπορούσαν πράγματι να το κάνουν τελικά θα εξαρτηθεί από τα διαθέσιμα στοιχεία και το χρονοδιάγραμμα τυχόν αδικημάτων„.
Οι Νοτιοαφρικανοί εξέφρασαν την ανάγκη να έχουν «όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον Butt, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων εκτός της Νότιας Αφρικής” να χτίσει μια υπόθεση εναντίον του Bout. Ο Σνάιντμαν απάντησε ότι «δυστυχώς, οι πληροφορίες που παρέχονται στην ενημέρωση αντιπροσωπεύουν ως επί το πλείστον όλα όσα έχουμε για τη λειτουργία και τις δραστηριότητες του Butt αυτή τη στιγμή„.
Αυτό που είναι ενδιαφέρον για τα έγγραφα που κυκλοφόρησαν το USG είναι ότι δείχνουν πόσο δύσκολο ήταν, όχι μόνο να βρεθούν επαρκή στοιχεία, αλλά και να βρεθεί ένας σχετικός νόμος για την άσκηση ποινικής δίωξης στα εθνικά δικαστήρια, και πόσο πολιτικό εμπόδιο θα είναι. Ο Schneidman είπε „ενώ η Νότια Αφρική έχει νομοθεσία που ασχολείται με άτομα που έχουν διαπράξει αδικήματα που σχετίζονται με άρση κυρώσεων, και πάλι το βασικό ερώτημα θα είναι αυτό που αφορά τη δικαιοδοσία, καθώς οι νόμοι δεν είναι αναδρομικοί και έχουν πολύ περιορισμένη εξωεδαφικότητα„. Το USG γνώριζε καλά ότι το σχέδιό τους βασιζόταν στη δυνατότητα συλλογής σκληρών αποδεικτικών στοιχείων για παραβιάσεις των διεθνών καθεστώτων κυρώσεων και παραβιάσεις του εσωτερικού δικαίου που θα μπορούσαν να αντέξουν ένα δικαστήριο. Η έλλειψη σκληρών αποδεικτικών στοιχείων μπορεί να ήταν ο λόγος για τον οποίο η Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών αποφάσισε να ξεκινήσει μια επιχείρηση τσιμπήματος κατά του Bout.
2016-0167-M: Αποχαρακτηρισμένα έγγραφα σχετικά με τον Victor Butt/Bout in the Files of NSC Transnational Threats Director Lee Wolosky
2016-0166-M: Αποχαρακτηρισμένα έγγραφα σχετικά με τον Victor Butt/Bout στα αρχεία του Αναπληρωτή Βοηθού Υπουργού Εξωτερικών Witney A. Schneidman
2016-0165-M: Αποχαρακτηρισμένα έγγραφα σχετικά με τον Victor Butt/Bout
Εικόνα: Έκδοση του Viktor Bout στις ΗΠΑ, ©US Drug Enforcement Administration
